Trang trí bàn thờ ngày Tết là một trong những thói quen của nhiều gia đình Việt và cũng là nét đẹp văn hóa truyền thống mỗi độ Tết đến. Nó không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn tạo ra một không khí tết đẹp, đầy ý nghĩa trong gia đình. Cùng Mama’s food tìm hiểu cách bài trí bàn thờ gia tiên ngày tết đẹp mắt và đúng theo truyền thống trong bài viết dưới đây nhé.
1. Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ ngày Tết
Trang trí bàn thờ đón Tết là một nghi thức truyền thống và có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Những món đồ trang trí trên bàn thờ thường được chọn lựa cẩn thận, bày đặt tinh tế và ý nghĩa để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và các vị thần linh.
Trong đó, các loại hoa quả, bánh kẹo, rượu bia, đèn lồng, cây nến và giấy vàng được sắp xếp trên bàn thờ. Mỗi loại đồ trang trí đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với tổ tiên và các vị thần linh.

Ngoài ra, việc trang trí bàn thờ còn mang ý nghĩa gửi gắm sự hy vọng vào năm mới, mong muốn một năm mới an lành, hạnh phúc, thành công và thịnh vượng. Bài trí bàn thờ cũng giúp tạo không khí tết đón xuân, làm cho ngôi nhà trở nên lung linh, rực rỡ và ấm cúng hơn.
Xem thêm:
10 ý tưởng trang trí phòng khách ngày Tết hút tài lộc cực đơn giản
Ý tưởng trang trí nhà ngày Tết độc đáo, rước tài lộc may mắn
2. Nên trang trí bàn thờ gia tiên khi nào?
Theo phong tục tín ngưỡng, ngày 23 tháng Chạp, sau khi cúng ông Công ông Táo, người ta sẽ trang trí bàn thờ gia tiên để chuẩn bị đón Tết Nguyên đán. Trang trí bàn thờ ngày Tết vào ngày này cũng có ý nghĩa tôn vinh và tri ân các vị thần linh, tổ tiên đã góp phần mang lại niềm vui và hạnh phúc cho gia đình trong suốt năm qua.
Ngoài ra, ngày 30 tháng Chạp cũng là một ngày quan trọng để bài trí bàn thờ gia tiên. Đây là ngày cuối cùng của năm cũ, khi tất cả những công việc phải hoàn tất trước Tết đều đã được thực hiện xong người ta cũng thường xuyên dọn dẹp và lau chùi bàn thờ để đón Tết.
Tuy nhiên, trong mỗi gia đình hay vùng miền, tôn giáo khác nhau có thể có những phong tục truyền thống khác nhau về việc sắp xếp trí bàn thờ gia tiên. Điều quan trọng là sự tôn trọng, tấm lòng tri ân tổ tiên và vị thần linh, cầu mong một năm mới an khang, phúc lộc và thành công.
3. Nguyên tắc bài trí bàn thờ ngày tết
Trước khi bắt đầu trang trí bàn thờ ngày Tết, gia chủ cần phải nắm rõ các nguyên tắc bài trí để đặt các vật dụng thờ cúng đúng vị trí trên bàn thờ.
- Đối với bàn thờ thông thường, bát hương là vật dụng được đặt phía trước bức ảnh thờ và nằm ở chính giữa bàn thờ, cách mép rìa một khoảng để tránh việc bát hương bị rơi và các chén/bát nước cúng sẽ được đặt trước bát hương.
- Đèn dầu hoặc chân nến nên đặt ở hai bên sát mép ngoài cùng của bàn thờ.
- Đài thờ đặt bên trái phía sau đèn dầu.
- Lọ hoa cắm bàn thờ ngày Tết có ý nghĩa rất quan trọng, vì vậy bạn có thể đặt hai bên trái phải để tạo điểm nhấn cho bàn thờ.
- Mâm bồng có thể được đặt trước bát hương và được chia làm ba mâm bồng nhỏ xung quanh.
- Bát cơm và đũa thờ được đặt bên phải, phía sau bát hương một chút.
Với những bàn thờ có lư hương và ngai thờ:
- Ngai thờ sẽ đặt ở trung tâm bàn thờ, ở phía trên cao và đảm bảo các vật dụng thờ cúng khác không che lấp.
- Lư hương sẽ được đặt đối diện và ở phía sau bát hương, vì vậy cần để lư hương cao hơn bát hương để tôn lên sự trang trọng và trang nghiêm cho bàn thờ.
Việc trang trí bàn thờ ngày Tết không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là một nét đẹp truyền thống của văn hóa dân tộc. Do đó, việc đặt các vật dụng thờ cúng đúng vị trí, phù hợp và hài hòa sẽ giúp gia chủ và gia đình có một không gian thờ cúng ấm cúng, đẹp mắt và mang ý nghĩa sâu sắc.
4. Cách trang trí bàn thờ ngày Tết hợp phong thủy
Làm sạch bàn thờ tổ tiên
- Trước khi lau dọn bàn thờ, bạn cần tắm rửa sạch sẽ, chuẩn bị hoa quả để đặt lên và thắp nhang thông báo để xin phép tổ tiên. Sau khi hương cháy hết, mới tiến hành lau dọn.
- Khi lau dọn, cần mở rộng các cửa trong nhà và chuẩn bị khăn sạch và vật dụng lau phải là đồ dùng riêng. Nên lau dọn từ trên xuống dưới để tránh bụi bẩn bám vào bàn thờ. Nên dùng rượu pha loãng với nước gừng để lau các vật dụng trên bàn thờ. Nếu nhà có tượng Phật, thì nên thay rượu bằng nước ấm để lau sạch.
- Để tiện lợi hơn trong việc lau dọn, cần chuẩn bị thêm một chiếc bàn phủ vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị và các đồ thờ cúng khác trong lúc dọn dẹp. Nếu gia đình có cả bài vị thần linh và gia tiên, thì nên đặt riêng cách nhau ra. Sau khi lau dọn bàn thờ sạch sẽ, các đồ thờ cúng cần được đặt lại lên bàn thờ theo đúng vị trí, thứ tự và hạn chế xê dịch.
Xem thêm: Cách lau dọn bàn thờ ngày Tết hút tài lộc, tăng vận may
Vật phẩm cần chuẩn bị
- Đèn dầu hoặc chân nến.
- Bát hương hoặc đỉnh thờ.
- Giấy tiền, vàng mã
- Một vài cái ly nhỏ, thấp cùng với bình trà và bình rượu ngon.
- Hoa quả
- Bình hoa
- Xung quanh có thể bày thêm các loại bánh mứt, cau trầu,…
Trang trí bàn thờ ngày Tết đúng cách
Treo hoa trên bàn thờ Tết
Không phải loài hoa nào cũng phù hợp để trưng bày trên bàn thờ Tết. Thông thường, những loài hoa được ưa chuộng như hoa lay ơn (huệ ta), hoa cúc vàng, hoa đồng tiền, hoa đào hoặc hoa mai. Những loài hoa này đều có hai màu chủ đạo là đỏ hoặc vàng, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc đến nhà. Do đó, người ta thường sử dụng chúng để trang trí bàn thờ vào dịp Tết.
Xem thêm: Cách cắm hoa bàn thờ ngày Tết đẹp, ý nghĩa để đón tài lộc
Dùng trái cây trang trí bàn thờ Tết
Để làm cho bàn thờ Tết thêm phần sinh động và màu sắc, không thể thiếu các loại trái cây để chưng trên đó. Ngoài mâm ngũ quả, người ta còn trang trí thêm các loại quả khác như dưa hấu. Để tăng thêm sự trang trọng, nên chọn dưa hấu to để đặt ở hai bên bàn thờ.
Trang trí bàn thờ Tết bằng bánh chưng
Bánh chưng là món ăn truyền thống của người Việt, mang ý nghĩa lớn về ý nghĩa văn hóa. Do đó, bánh chưng là món ăn không thể thiếu trên bàn thờ Tết ở nước ta.
Trang trí bàn thờ tết 3 miền
- Trang trí bàn thờ đón Tết miền Bắc: Mâm ngũ quả của miền Bắc thường gồm các loại quả như bưởi, chuối, quất, đào, hồng, thanh long, được xếp xen kẽ với nhau để tạo nên sự hài hòa, cân đối, có thể thêm các loại quả khác để bàn thờ trở nên đẹp mắt và đầy đủ hơn.
- Trang trí bàn thờ đón Tết miền Trung: Bàn thờ của người miền Trung thường được trang trí bằng mâm ngũ quả gồm các loại quả có vị ngọt, tròn và lâu hỏng. Đồng thời, người ta sử dụng các loại bánh truyền thống để trang trí bàn thờ ngày Tết và làm đồ cúng.
- Trang trí bàn thờ đón Tết miền Nam: Việc bài trí bàn thờ vào dịp Tết ở miền Nam không yêu cầu quá phức tạp và khắt khe. Tuy nhiên, trên bàn thờ phải có mâm ngũ quả với các loại quả như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung. Các loại quả này thể hiện mong muốn của gia chủ cho một năm mới với đầy đủ sức khỏe, tài lộc và hạnh phúc cho gia đình.
5. Những đại kỵ khi bày bàn thờ ngày Tết
Khi trang trí bàn thờ trong ngày Tết, chúng ta cần lưu ý đến những quy tắc kiêng kỵ để tránh gây ra sai lầm và không làm ảnh hưởng đến sự trang nghiêm.
Vị trí chọn bàn thờ
- Về vị trí đặt bàn thờ, chúng ta nên chọn nơi dựa sát vào tường, vì đó là nơi vững chắc và trang nghiêm nhất. Đồng thời, cần chọn vị trí có độ thoáng để khói hương không gây ảnh hưởng đến không gian trong gia đình.
- Tuyệt đối không được đặt bàn thờ ở vị trí đối diện với giường ngủ và khu vực bếp. Ngoài ra, cũng không nên đặt bàn thờ ở hướng Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam hoặc ngược lại. Bàn thờ cũng không được đặt ngược với hướng cửa nhà để tránh mang đến những vận xui cho gia đình. Cuối cùng, bàn thờ cũng không nên đặt ngay tại cửa ra vào.
Sắp xếp bát hương
- Khi trang trí bàn thờ ngày tết, bát hương cần được đặt ở vị trí chính giữa bàn thờ và không được di chuyển, bởi vì nó là vật thờ cúng quan trọng nhất, chứa đựng linh hồn của ngôi nhà và lưu giữ những giá trị tâm linh trên bàn thờ.
- Nên chọn chất liệu gốm sứ cho bát hương vì đó là tốt nhất. Nếu không có sẵn bát hương từ gốm sứ, bạn có thể thay thế bằng chất liệu đồng. Tuyệt đối không nên sử dụng chất liệu đá hoa cương và nên chọn loại bát hương không có tay cầm.
Hoa trang trí trên bàn thờ
Tốt nhất nên lựa chọn sử dụng các loại hoa tươi được cắt tỉa gọn gàng và cắm vào lọ hoa. Hạn chế dùng chậu cây vì đất trên chậu có thể làm bẩn mặt bàn thờ. Điều quan trọng là không nên sử dụng hoa giả hoặc hoa nhựa để trang trí trên bàn thờ.
Thắp hương
- Để thắp hương đúng cách, bạn nên thực hiện vào hai thời điểm trong ngày là buổi sáng và buổi tối. Đây được xem là hai thời điểm tốt nhất trong ngày để thắp hương thờ cúng.
- Bạn cũng nên chú ý đến khói hương phát ra từ bát hương. Nếu khói bay lên theo đường thẳng và hướng lên trên, đó là dấu hiệu của điều tốt lành đang đến. Ngược lại, nếu khói bay xung quanh và cuộn tròn, đó là dấu hiệu của điều không tốt.
Đồ cúng trên bàn thờ
Đồ cúng trên bàn thờ phải được chuẩn bị đầy đủ và tinh tế. Bạn cần phải chú ý đến số lượng đồ cúng như: bao nhiêu chén rượu, bao nhiêu chén nước, bao nhiêu đèn dầu,… Ngoài ra, cần chuẩn bị giấy tờ vàng bạc theo từng lần cũng để dùng trong những ngày Tết. Khi bài trí bàn thờ, tốt nhất là sử dụng đồ cúng mới để tôn trọng linh hồn ông bà tổ tiên.
Với những chia sẻ về cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày tết trong bài viết này, Mama’s food chúc bạn có được những thông tin bổ ích từ đó trang trí, sắp xếp bàn thờ gia tiên nhà mình thật trang trọng và đẹp mắt. Và đừng quên ghé thăm Mama’s food để lựa chọn quà tặng tết dành cho bạn bè, người thân yêu để cùng đón một mùa Xuân thật ý nghĩa nhé.